การเตรียมตัวก่อนอุปสมบทเป็นพระสงฆ์
การบวชเรียนถือเป็นสิ่งที่ลูกผู้ชายไทย เมื่ออายุครบเกณฑ์แล้วพึงกระทำ เสมือนเป็นการตอบแทนพระคุณบิดามารดา หรือผู้ที่ชุบเลี้ยงเรามา อย่างที่โบราณกล่าวว่า "ถ้าได้บวชลูกชาย พ่อแม่จะสามารถเกาะชายผ้าเหลืองลูกขึ้นสวรรค์ได้" ถือเป็นมหากุศลอันยิ่งใหญ่
สำหรับผู้ที่ต้องการบวชจะต้องมีการเตรียมตัวก่อน เพื่อให้พิธีในขั้นตอนต่างๆ เสร็จสิ้นได้อย่างสมบูรณ์ ตามพระวินัยบัญญัติไว้ มาดูกันว่าการเตรียมตัวต่างๆ เหล่านั้นมีอะไรกันบ้าง
ฝึกท่องคำขอบรรพชาอุปสมบท (คำขานนาค)
ผู้จะบวชเรียกว่า อุปสัมปทาเปกข์ หรือ นาค ต้องท่อง คำขอบรรพชาอุปสมบทภาษาบาลี หรือ ที่เรียกกันว่า ขานนาค ให้คล่องเพื่อใช้ในพิธี โดยบทขานนาคจะมี 2 แบบ คือ เอเตมะยังภันเต กับ เอสาหังภันเต แล้วแต่วัดที่จะเราจะบวช (ธรรมยุติ หรือ มหานิกาย) ด้วยการหา หนังสือมนต์พิธี หรือ บทสวดมนต์เจ็ดตำนาน มาฝึกท่องจำคำสวดให้ขึ้นใจก่อน แล้วจึงไปฝึกสวดทบทวนกับพระอาจารย์ให้คล่องก่อนทำพิธีบวชอีกที
เตรียมเครื่องอัฏฐบริขารและเครื่องใช้อื่น ๆ ที่จำเป็น
เครื่องอัฏฐบริขาร ได้แก่
- ไตรครอง ได้แก่ สบง 1, ประคตเอว 1, อังสะ 1, จีวร 1, สังฆาฏิ 1, ผ้ารัดอก 1 ผ้ากราบ 1
- บาตร แบบมีเชิงรองพร้อมด้วยฝา ถลกบาตร สายโยค ถุง ตะเคียว
- มีดโกน พร้อมทั้งหินลับมีดโกน
- เข็มเย็บผ้า พร้อมทั้งกล่องเข็มและด้าย
- เครื่องกรองน้ำ (ธมกรก)
- เสื่อ หมอน ผ้าห่ม มุ้ง
- จีวร สบง อังสะ ผ้าอาบ 2 ผืน (ไตรอาศัย)
- ตาลปัตร ย่าม ผ้าเช็ดหน้า ร่ม รองเท้า
- โคมไฟฟ้า หรือตะเกียง ไฟฉาย นาฬิกาปลุก
- สำรับ ปิ่นโต คาว หวาน จานข้าว ช้อนส้อม ผ้าเช็ดมือ
- ที่ต้มน้ำ กาต้มน้ำ กาชงน้ำร้อน ถ้วยน้ำร้อน เหยือกน้ำและแก้วน้ำเย็น กระติกน้ำแข็ง กระติกน้ำร้อน
- กระโถนบ้วน กระโถนถ่าย
- ขันอาบน้ำ สบู่และกล่องสบู่ แปรงและยาสีฟัน ผ้าขนหนู กระดาษชำระ
- สันถัต (อาสนะ)
- ฮี๋บไม้หรือกล่องเก็บสำหรับเก็บไตรครอง
หมายเหตุ: ข้อที่ 1-5 เรียกว่าอัฏฐบริขารซึ่งถือเป็นสิ่งจำเป็นที่ขาดเสียมิได้ มีความหมายว่า บริขาร 8 แบ่งเป็นผ้า 5 อย่างคือ สบง 1 ประคตเอว 1 จีวร 1 สังฆาฏิ 1 ผ้ากรองน้ำ 1 และเหล็ก 3 อย่างคือ บาตร 1 มีดโกน 1 เข็มเย็บผ้า 1
เตรียมสิ่งของที่ต้องใช้ในพิธี
สิ่งของที่จำเป็นต้องใช้ในพิธี ประกอบด้วย
- ไตรแบ่ง ได้แก่ สบง 1 ประคตเอว 1 อังสะ 1 จีวร 1 ผ้ารัดอก 1 ผ้ากราบ 1
- จีวร สบง อังสะ (อาศัยหรือสำรอง) และผ้าอาบ 2 ผืน
- ย่าม ผ้าเช็ดหน้า นาฬิกา
- บาตร แบบมีเชิงรองพร้อมด้วยฝา
- รองเท้า ร่ม
- ที่นอน เสื่อ หมอน ผ้าห่ม มุ้ง (อาจอาศัยของวัดก็ได้)
- จานข้าว ช้อนส้อม แก้วน้ำ ผ้าเช็ดมือ ปิ่นโต กระโถน
- ขันน้ำ สบู่ กล่องสบู่ แปรง ยาสีฟัน ผ้าเช็ดตัว
- ธูป เทียน ดอกไม้ (ใช้สำหรับบูชาพระรัตนตรัย)
- ธูป เทียน ดอกไม้ *(อาจใช้แบบเทียนแพรที่มีกรวยดอกไม้ก็ได้ เอาไว้ถวายพระอุปัชฌาย์ผู้ให้บวช)
หมายเหตุ: อาจจะเตรียมเครื่องจตุปัจจัยไทยธรรมสำหรับถวายพระอุปัชฌาย์และพระในพิธีนั้นอีกรูปละหนึ่งชุดก็ได้ ขึ้นอยู่กับกำลังทรัพย์และศรัทธา
การขอขมาและลาบวช
ก่อนบวชต้องมีการขอขมากรรมกับ พ่อ แม่ ญาติผู้ใหญ่ หรือ ผู้ใหญ่ที่เราเคารพนับถือ เพื่อให้ทุกท่านอโหสิกรรมในสิ่งที่เราได้กระทำไว้ทั้งที่ตั้งใจหรือไม่ก็ตาม ด้วยการนำ พานธูปเทียนแพร หรือ ดอกไม้ธูปเทียน พร้อมกับกล่าวคำขอขมา เพื่อขออโหสิกรรมและลาบวช ซึ่งจะทำที่วัดหรือไปตามบ้านก็ได้ หลักใหญ่ๆ ของคำกล่าวขอขมาจะกล่าวว่า
"กรรมอันหนึ่งอันใดที่ข้าพเจ้าได้ล่วงเกินท่านทั้งทางกาย วาจา ใจ โดยที่ตั้งใจหรือไม่ตั้งใจทั้งที่รู้หรือไม่รู้ ทั้งต่อหน้าและลับหลัง โดยประมาทพลาดพลั้งต่อท่าน ขอได้โปรดอโหสิกรรมต่อข้าพเจ้าด้วย "
และ ให้ผู้ใหญ่กล่าวคำอโหสิ 3 ครั้ง
หลังจากนี้ก็จะเข้าสู่พิธีอุปสมบทจริง กิจกรรมต่างๆ ต่อไป ก็จะขึ้นอยู่กับความจำเป็น และกำลังทรัพย์ เช่น การทำขวัญนาค การบวชนาค และแห่นาคเข้าสู่พระอุโบสถ
แหล่งข้อมูลอ้างอิง
เว็บไซด์ธรรมจักร. ข้อมูล และภาพ